Pneumokoki i grypa głównymi priorytetami w profilaktyce chorób zakaźnych wśród seniorów - podsumowanie pierwszej debaty

„Profilaktyka chorób zakaźnych wśród seniorów w dobie pandemii COVID-19 jako element odpowiedzialnej polityki senioralnej. Korzyści i praktyczne rozwiązania” to tematyka przewodnia pierwszej z cyklu debat eksperckich realizowanych w ramach projektu edukacyjnego Zdrowie Człowiek Profilaktyka. Podczas wydarzenia, które odbyło się 16 września br. przedstawiciele środowiska medycznego, samorządów i instytucji działających na rzecz seniorów dyskutowali nad rozwiązaniami zmierzającymi do skutecznej ochrony seniorów przed chorobami zakaźnymi, stwarzającymi największe zagrożenie dla życia i zdrowia tej grupy społecznej. Debata dotyczyła również tego, z jakich narzędzi i doświadczeń korzystać, aby zapewnić jak największej grupie osób dostęp do skutecznej profilaktyki szczepiennej.

–  Pandemia COVID-19 uzmysłowiła nam wszystkim, jak diametralnie może zmienić się życie ludzi na całym świecie, gdy zabraknie dostępu do skutecznej profilaktyki. Nie zapominajmy jednak, że świat nauki opracował skuteczne rozwiązania, które z powodzeniem możemy zastosować do zwalczania wielu innych, równie niebezpiecznych chorób zakaźnych. Na szczęście już mało kto zastanawia się, czy należy szczepić przeciw chorobom takim jak wirus grypy, czy infekcje pneumokokowe, będące jedną z głównych przyczyn groźnego dla zdrowia i życia pneumokokowego zapalenia płuc – mówi prof. dr hab. med. Adam Antczak, Specjalista chorób płuc, Kierownik Oddziału Klinicznego Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej, Prorektor ds. klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

– Szczepienia przeciwko grypie i pneumokokom są szczególnie istotne w dobie pandemii koronawirusa. Od dwóch tygodni wiemy już – dzięki badaniom przeprowadzonym w północnych Włoszech (w Lombardii) – że te szczepienia mogą mieć istotną, dodatkową wartość: chronią część populacji osób po 65. roku życia również przed infekcją SARS-CoV-2. Takie poszerzone działanie dotyczy przede wszystkim szczepień przeciwko pneumokokom. Włoskie badania wykazały, że wśród zaszczepionych przeciwko pneumokokom osób w wieku powyżej 65 lat odnotowano aż o 44 proc. mniej zakażeń koronawirusem – dodaje prof. dr hab. med. Adam Antczak.

W dobie pandemii COVID-19 polscy i światowi eksperci rekomendują, aby osoby dorosłe chronić przed innymi bakteriami i wirusami będącymi przyczyną chorób układu oddechowego, w tym przed pneumokokami, które zgodnie z danymi odpowiadają za ok. 35% wszystkich potwierdzonych przypadków zapalenia płuc  [1] [2]. Celem szczepienia przeciw pneumokokom jest także zapobieganie rozwojowi inwazyjnej choroby pneumokokokowej (IChP), stanowiącej do 10% wszystkich zakażeń pneumokokowych u dorosłych, i która może być związana z wysoką śmiertelnością. Zgodnie z polskimi danymi prawie 45% przypadków IChP u pacjentów, którzy ukończyli 65. r.ż kończy się śmiercią  [3]. 

– Szczególnie w dobie pandemii musimy dbać o aktywność fizyczną, psychiczną i bezpieczeństwo zdrowotne seniorów, zapewniając im m.in. dostęp do szczepień przeciwko grypie i pneumokokom. Pamiętajmy, że profilaktyka chorób zakaźnych to nieodłączny element tak bardzo istotnej, odpowiedzialnej polityki senioralnej – cieszący się ogromnym poparciem społecznym – i w miarę możliwości powinny się w nią angażować zarówno władze centralne, jak i samorządy, ale także i inne instytucje takie jak chociażby placówki opieki długoterminowej, domy opieki przewlekłej zamieszkałe przez osoby starsze, często z chorobami towarzyszącymi. W firmach wdrażane są programy profilaktyczne m.in. dla starszych pracowników. Wspieranie seniorów w zakresie dostępu do profilaktyki jest zadaniem nas wszystkich  – mówi Łukasz Salwarowski, Prezes Stowarzyszenia MANKO, redaktor naczelny Głosu Seniora, realizator programu Gmina Przyjazna Seniorom - Ogólnopolska Karta Seniora, Członek Rady ds. Polityki Senioralnej przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Członek Rady Dostępności przy Ministrze Funduszy i Polityki Regionalnej oraz rady Organizacji Pacjentów przy Rzeczniku Praw Pacjenta. 

– Na co dzień seniorzy potrzebują naszego wsparcia i aktywizacji w różnych dziedzinach życia, aby przeciwdziałać ich wykluczeniu społecznemu i zachować jak najdłużej zdrowie. W czasie pandemii COVID-19 oczywiście najważniejsza wydaje się ochrona zdrowia przed groźnymi infekcjami. Oprócz zachowania dystansu społecznego i dbania o dobrą formę fizyczną, rekomendowane są szczepienia ochronne. Sama zdecydowałam się zaszczepić przeciw pneumokokom. To bardzo proste, ponieważ wystarczy jedno podanie szczepionki, aby ochronić nas przed tymi niebezpiecznymi bakteriami na wiele lat. Zabiegałam, aby taką ochronę mogli otrzymać też pozostali seniorzy z województwa świętokrzyskiego. Dzięki doskonałemu zrozumieniu potrzeb zdrowotnych seniorów przez Panią Wicemarszałek Województwa Świętokrzyskiego Renatę Janik, nasi seniorzy będą mogli najprawdopodobniej skorzystać z bezpłatnych szczepień przeciw pneumokokom. Mam nadzieję, że inne województwa też pójdą tym śladem – mówi Iwona Wielgus, Przewodnicząca Świętokrzyskiej Rady Seniorów.

W ramach projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka w bieżącym roku, zaplanowane zostały cztery debaty eksperckie. Wydarzenia skierowane są do: przedstawicieli samorządów, dyrektorów szpitali i managerów placówek medycznych, przedstawicieli WSSE i PSSE, przedstawicieli Domów Pomocy Społecznej i innych instytucji działających na rzecz seniorów oraz pracodawców i przedsiębiorców. Udział w nich to niepowtarzalna okazja, aby zdobyć praktyczną wiedzę, dostęp do przydatnych narzędzi. Aby wziąć w nich udział wystarczy wypełnić formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie internetowej: https://www.rynekzdrowia.pl/partnerzy/zcp/2020/1/ Kolejna debata odbędzie się już w środę, 23 września 2020 roku i będzie poświęcona możliwym rozwiązaniom zmierzającym do ochrony personelu medycznego przed chorobami zakaźnymi. Trzecie ze spotkań, odbędzie się 13 października i dotyczyć będzie skutecznej realizacji Programów Polityki Zdrowotnej. Ostatnia z debat, zaplanowana jest na 21 października i skierowana jest do wszystkich, którzy szukają informacji o działaniach CSR i ich korzyściach, chcą poznać dobre i sprawdzone praktyki oraz stosowane w miejscach pracy i samorządach rozwiązania.

– Serdecznie Państwa zapraszamy do udziału w kolejnych debatach eksperckich i do korzystania z narzędzi, które w ramach projektu dla Państwa przygotowaliśmy, a które są praktycznym wsparciem przy projektowaniu i realizacji programów zdrowotnych. Warto skorzystać m.in. z gotowych schematów PPZ, ankiet ewaluacyjnych oraz kalkulatorów kosztów przeprowadzenia programów czy poradników edukacyjnych. Są one dostępne na naszej stronie www.ZdrowieCzlowiekProfilaktyka.pl. Także poprzez naszą stronę, mają Państwo możliwość konsultacji z naszymi ekspertami: lekarzami, ekspertami medycyny pracy, prawa pracy, BHP, ekspertami ds. pozyskiwania funduszy unijnych, a także przedstawicielami samorządów i pracodawców mającymi wieloletnie doświadczenie w realizacji działań zdrowotnych. Zachęcamy Państwa do skorzystania z oferowanego przez nas wsparcia w dowolnym momencie i do kontaktu z biurem organizatora – dodaje Agnieszka Pawlikowska, biuro organizatora projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka.

Retransmisję debaty mogą Państwo zobaczyć pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=N5xr1lQrrP0 oraz https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Pneumokoki-i-grypa-glownymi-priorytetami-w-profilaktyce-chorob-zakaznych-wsrod-seniorow-retransmisja,212554,14.html

[1]Komunikat w sprawie wykonywania szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19: https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-sprawie-wykonywania-szczepien-ochronnych-w-czasie-pandemii-covid-19 (dostęp lipiec 2020).
[2]Welte T. et al, Thorax, volume 67(1), pages 71-79, 2012 2. Lode HM. Respir Med. 2007;101(9):1864-1873.
[3]Inwazyjna choroba pneumokokowa w Polsce w 2019 roku. Dane KOROUN: http://koroun.nil.gov.pl/wp-content/uploads/2020/06/Inwazyjna-choroba-pneumokokowa-IChP-w-Polsce-w-2019-roku.pdf